Yabancı sermayeli Türk şirketlerinin, 16 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan “2644 Sayılı Tapu Kanununun 36ncı Maddesi Kapsamındaki Şirketlerin ve İştiraklerin Taşınmaz Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Hak Edinimine İlişkin Yönetmelik” gereğince, Türkiye’de bulunan mülkiyetlerine, sınırlı ayni hak edinimine ve kullanımına ilişkin usul ve esaslar belirtilmiştir.
1. Taşınmaz Mülkiyeti Edinmek İçin Başvuru
Türkiye’de taşınmaz mülkiyeti edinmek isteyen yabancı sermayeli Türk şirketlerinin, ilgili yönetmeliğin 4. Maddesinde yazılı belgeler ile birlikte taşınmazın bulunduğu yerdeki Valilik İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğüne başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Başvuru talebinin sadece sınırlı ayni hak edinimine ilişkin olması halinde ise ilgili yönetmeliğin 4. Maddesinde bulunan bazı evraklar istenmeyecektir. Bu noktada eklenmesi gerekir ki, başvuru talebi sadece ipotek tesisine yönelik ise işbu başvuru, taşınmazın bağlı olduğu Tapu Sicil Müdürlüğü’ne yapılır.
Taşınmaz mülkiyeti edinimi için başvurunun şirket temsilcisi tarafından bizzat yapılabileceği gibi posta veya elektronik posta yoluyla yapılması da mümkündür. Şirket temsilcisinin başvuruyu bizzat yapması halinde başvuru sırasında ilgili yönetmeliğin 4. Maddesinde yazan başvuru belgeleri incelenir, işlemlerin başlaması için ise elbette işbu belgelerin eksiksiz olması gerekmektedir. Tüm belgelerin Valiliğe tam ve eksiksiz teslimi ile de işlemler başlamış olur.
Yapılan başvurudan sonra taşınmazın bulunduğu bölgenin belirlenmesi gerekmektedir ki bunun için başvurudan itibaren 3 iş günü içerisinde taşınmazın askerî yasak bölge, askerî güvenlik bölgesi içinde kalıp kalmadığının tespiti için başvuru, Genelkurmay Başkanlığı veya yetkilendireceği komutanlıklara gönderilir. Özel güvenlik bölgesi içinde kalıp kalmadığının tespiti için ise ilgili başvuru, il emniyet müdürlüğünden veya il jandarma komutanlığından sorularak taşınmaza ilişkin işbu bilgilerin on beş gün içerisinde Valiliğe bildirilmesi talep edilir. On beş gün içerisinde cevap verilmediği takdirde taşınmazın belirtilen alanlar içerisinde olmadığına hükmedilerek işlem yapılır.
2. Askerî Yasak Bölge, AskerÎ Güvenlik Bölgesi veya Özel Güvenlik Bölgesinde Taşınmaz Mülkiyeti Edinimi
Taşınmazın, askeri yasak bölge veya askeri güvenlik bölgesinde bulunması halinde ilgili birime 3 iş günü içerisinde mülkiyet edinimi talebinin ülke güvenliği açısından uygun olup olmadığına ilişkin bir bildirimin yapılması talep edilir. 30 günlük süre içerisinde cevap verilmediği takdirde mülkiyet ediniminin ülke güvenliği açısından uygun olduğuna hükmedilir.
Taşınmazın, özel güvenlik bölgesinde bulunması halinde ise komisyon tarafından 5 gün içerisinde mülkiyet edinimi talebinin ülke güvenliği açısından uygun olup olmadığını değerlendirilir, bu süre içerisinde değerlendirme yapılmadığı takdirde mülkiyet ediniminin ülkenin güvenliği açısından uygun olduğuna hükmedilir.
Taşınmazın gerek askeri yasak bölge veya askeri güvenlik bölgesinde, gerekse de özel güvenlik bölgesinde bulunması ve mülkiyet edinimi ülke güvenliği açısından uygun olması halinde tescil işlemlerinin yapılması için Valilik tarafından ilgili şirkete ve tapu sicil müdürlüğüne 3 iş günü içerisinde yazılı bildirim yapılır. Bildirimin şirkete tebliğinden itibaren 6 ay içerisinde şirket tarafından tescil işlemleri yapılması gerekmektedir. Söz konusu süre içerisinde tescil işlemleri yapılmadığı takdirde mülkiyet edinimine ilişkin başvurunun yenilenmesi gerekmektedir.
3. Sınırlı Ayni Hak Edinimi
Yabancı sermayeli şirketlerin, sınırlı ayni hak edinmeleri için yönetmeliğin 4. Maddesinde yazılı başvuru evraklarını eksiksiz tamamlayıp yine Valiliğe başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Yapılan başvuru sonucunda tescil işlemlerinin yapılması için, Valilik tarafından şirkete ve tapu sicil müdürlüğüne 3 iş günü içerisinde yazılı olarak bildirim yapılır. Yapılan bildirimin şirkete tebliğinden itibaren 6 ay içerisinde tescil talebinde bulunması gerekmektedir. Söz konusu süre içerisinde tescil işlemleri yapılmadığı takdirde yine mülkiyet ediniminde olduğu gibi, sınırlı aynı hak edinimine ilişkin başvurunun yenilenmesi gerekmektedir.
4. Edinilen Taşınmazların Kullanımı
Yönetmelik kapsamında edinilen taşınmazların ve sınırlı ayni hakların şirketin ana sözleşmesinde yazılı faaliyet konuları çerçevesinde kullanılıp kullanılmadığı komisyon tarafından değerlendirilir. Taşınmazın veya sınırlı ayni hakların yönetmelik hükümlerine aykırı şekilde kullanılması halinde ise şirkete yazılı bir bildirim yapılıp 30 içerisinde durum hakkında bilgi verilmesi istenir.
Komisyon, edinilen taşınmazın ana sözleşmeye aykırı kullanıldığının tespiti halinde şirkete bir defaya mahsus olmak üzere 6 aylık bir süre içerisinde kullanımın ana sözleşme hükümlerine uygun hale getirilmesi bildirir. Komisyon, taşınmaz kullanımının ana sözleşme hükümlerine uygun hale getirilmemesi halinde, taşınmazın yönetmelik uyarınca tasfiyesine karar verilmesi amacıyla valiliğe bildirimde bulunur.
5. Taşınmazın Tasfiyesi
Taşınmazın mülkiyetinin veya sınırlı ayni hakkın ana sözleşmeye aykırı kullanıldığının tespiti halinde valilik tarafından Maliye Bakanlığına bildirimde bulunulur. Maliye Bakanlığı şirkete tasfiye işlemlerinin yapılması için 6 aylık süre verecek olup, bu süre haklı sebeplerin varlığı halinde bir defaya mahsus uzatılabilir. Bu süreler içerisinde şirket tasfiyesinin gerçekleştirilmemesi halinde ise tasfiye, Maliye Bakanlığı tarafından gerçekleştirilir.
—
Daha fazla bilgi ve sorularınız için:
tr.hansu.av.tr | +90 216 464 12 12
© Hansu Avukatlık Ortaklığı
Hansu Avukatlık Ortaklığı, yerli ve uluslararası müvekkillerine özellikle gayrimenkul, şirketler, vergi, enerji ve fikri mülkiyet hukuku alanında hizmet veren bir avukatlık ortaklığıdır. Bu makale Türkiye’de hukuk alanındaki gelişmeleri paylaşmak amacıyla hazırlanmıştır. Hukuki bir görüş veya yönlendirme olarak düşünülmemelidir. Özel sorular ve sorunlar bakımından hukuki danışman görüşü alınmalıdır.